Doradca MON: Kolej „była, jest i będzie kluczowa” dla wojska

– Rola kolei w budowie potencjału obronnego była, jest i będzie kluczowa. Nie zmieni się to jeszcze przez dziesięciolecia – stwierdził generał broni w stanie spoczynku Edward Gruszka, doradca ministra obrony narodowej. – Bez kolei nie byłoby tak sprawnego zaopatrywania sił zbrojnych Ukrainy. Tą drogą, przez Polskę, przechodzi ok. 98% ich zabezpieczenia logistycznego! – podkreślił. Również w okresie pokojowym kolej jest najczęściej wykorzystywana do przewozu wojsk na odległości liczone w setkach kilometrów. Głównie koleją docierają też do Polski siły wsparcia NATO.

Kolej – główny środek transportu wojska

– Kolej zawsze była po części związana z przewozem wojsk – zgodził się dyrektor Biura Bezpieczeństwa PKP PLK Włodzimierz Kiełczyński. Jak poinformował, przed wojną w Ukrainie na polskiej sieci uruchamiano ok. 600 transportów wojskowych rocznie, dziś jest ich ok. 1000. – Pokazuje to skalę przewozów wojskowych. Pluton czy batalion czołgów nie przejedzie na gąsienicach tak szybko jak pociągiem – przypomniał.

W sytuacji narastania konfliktów oraz działań podprogowych nasza obronność będzie wspierana głównie przez kolej. Dotyczy to np. mobilizacyjnego rozwinięcia sił zbrojnych i przemieszczenia oddziałów do rejonów operacyjnego przeznaczenia. – W pierwszej kolejności, błyskawicznie, muszą być przerzucone siły szybkiego reagowania NATO. Potem – dziesiątki i setki tysięcy żołnierzy sił wsparcia Sojuszu z innych rejonów Europy. Kolej i jej zdolności będą nadal wykorzystywane – zapewnił gen. Gruszka.

Będzie więcej inwestycji w rejony przeładunkowe

Znaczenie kolei znajduje odzwierciedlenie nakładach z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, przewidzianych w dłuższej perspektywie. – Sztab Generalny, Inspektorat Wsparcia i reszta MON intensywnie współpracują w tym zakresie. Mamy w Polsce kilkadziesiąt linii o znaczeniu wyłącznie obronnym – łącznie ponad 800 km torów. Dziękujemy PLK za ich modernizowanie i wspieranie wojska – powiedział generał.

Do najważniejszych zagadnień, którymi zajmują się PKP PLK w związku z obronnością, należą inwestycje prowadzone z myślą o wykorzystaniu wyłącznie wyłącznie przez wojsko, utrzymanie tej infrastruktury, a także organizacja i utrzymanie tymczasowych rejonów przeładunkowych. – W latach 2017-2024 przeprowadziliśmy w tym zakresie 3 ważne pakiety inwestycyjne za ok. 276 mln zł. Między innymi zmodernizowano i wyposażono 38 rejonów tymczasowych – poinformował Kiełczyński. W obecnej, pięcioletniej perspektywie (2025-2030) rząd wielkości najważniejszych inwestycji (ok. 270-280 mln zł) będzie podobny. Obejmą one modernizację kolejnych 14 punktów przeładunkowych.

Za mała przepustowość węzłów szkodzi też obronności

Również codzienne planowanie modernizacji całej sieci kolejowej odbywa się we współpracy z wojskiem. – W inwestycjach ujętych w KPK zmienione okoliczności powodują modyfikacje. Zmieniliśmy myślenie i podejście do przygotowania inwestycji. Zmienia się technologia załadunku, przewozu i wyposażenia – wyliczył przedstawiciel PKP PLK.

MON i zarządca infrastruktury wspólnie rozwiązują też inne problemy. W najbliższych latach będzie do nich należało udrażnianie niektórych węzłów kolejowych. – Nie podam szczegółów, ale część z nich musi być mocno zmodernizowana. Zdarzają się opóźnienia transportów wojskowych dochodzące do 4 godzin, co w obecnej, napiętej sytuacji jest nie do przyjęcia – zaznaczył doradca szefa resortu. Inne ważne działania to linie w rejonie poligonów i wojskowych ośrodków szkolenia, rozbudowa Tarczy Wschód, linie do krajów bałtyckich czy na kierunku Królewca. – W najbliższych latach wspieranie mobilności systemu obronnego będzie sprawą zasadniczą. MON będzie mocno wspierało finansowo zakup taboru – zapowiedział gen. Gruszka, zaznaczając jednak, że będzie to się odbywało „w miarę możliwości”.

Konieczny lepszy nadzór nad cyberbezpieczeństwem – i uruchomienie ERTMS

Generał wspomniał też w kontekście kolejowym o powołanych przed kilkoma laty Wojskach Obrony Cyberprzestrzeni. – Działają one bardzo skutecznie – zapewnił. To właśnie ta formacja będzie w razie wojny integrowała wszystkie działania w sferze cyberbezpieczeństwa. – Dziś to właśnie dowództwo WOC nadzoruje zakupy wszystkich urządzeń i systemów informatycznych dla sił zbrojnych – poinformował. Jak uznał, również na kolei najważniejsze systemy i urządzenia – związane z zabezpieczeniem kierowania ruchem – powinny podlegać takiemu nadzorowi.

Dyrektor Biura Bezpieczeństwa PKP PLK poruszył także temat uruchomienia systemu ERTMS. Konieczne w tym celu jest oddanie do użytku łączności GSM-R. – Opóźnienie jest już wieloletnie, ale trwają negocjacje m. in. z wykonawcą GSM-R (jestem członkiem zespołu negocjacyjnego). Najwyższy czas, by je zakończyć i wznowić realizację inwestycji. To niezbędne dla bezpieczeństwa polskiej kolei – podkreślił.